موقعيت جغرافيايي تهران
استان تهران در سرزميني به وسعت 18.956 كيلومتر مربع و در شمال فلات مركزي ايران واقع شده است. اين استان يك مرز مشتركي با استان مازندران از شمال و استان قم از جنوب، استان سمنان از شرق و استان قزوين از غرب دارد. شهر بزرگ تهران تنها شهر مركزي در استان نيست، اما پايتخت جمهوري اسلامي ايران است. بر طبق مدارك و شواهد گذشته، ساكنان شهرستانهاي تهران دماوند، ري، ساوجبلاغ، شميرانات، شهريار، ورامين، اسلامشهر و كرج است.
تراكم جمعيت در استان تهران در اكتبر سال 1995 جمعيتي بالغ بر 176-11 نفر را در حدود 15/84 درصد آنها ساكنان شهري و 85/15 درصد آنها روستايي ميباشند.
يك نكته قابل توجه و بسيار مهم در اين استان، قله دماوند با ارتفاع 678/5 متري آن است و در نزديكي آن در ارتفاع كمي كوتاهتر در 796 متري استان دشتگون ورامين واقع شده است. درباره سطح درياها و در موقعيت جنوب شرقي استان محدودهاي از قله البرز در شمال است: سواد كوه و انحراف رشتههاي فيرزكوه در شمالشرقي واقع شده است. لواسانات و قرهباغ، شميرانات، حسنآباد و كوههاي نمكآبرود در دامنه جنوبي قرار گرفتهاند. بيبيشهربانو و القدر در شمال شرقي واقع شدهاند و بخش اعظمي از قصر فيروزه در شرق اين استان قرار گرفته است. نكته جالبي كه در اين تقسيمبندي جغرافيايي ديده ميشود استان مازندران است كه به دو قسمت تقسيم شده است: جلگه ساحلي و ناحيه كوهستاني. محدوده كوههاي البرز مثل يك ديوار بزرگ نوار ساحلي را احاطه كردهاند، همچنين ميان احاطه نواحي ساحلي درياي خزر نيز ديده ميشود. به علت وزش باد ملايمي كه از شمال و محدوده چهارطرفي از شمال و شرق درياي خزر ميوزد با يك انباشتگي ماسههاي شني روبهرو هستيم كه باعث ايجاد موانع طبيعي كمي بين دريا و سطح هموار شده است.
آب و هواي تهران
صحبت درباره آبوهواي استان تهران به اين شكل است كه در بيابان و خاكهاي جنوبي گرم و خشك است. همچنين در دامنه كوهها سرد وتا حدي مرطوب ميباشد. وسعت بيشتري از زمين در زمستانها سرد است. گرمترين ماههاي سال در اواسط جولاي وقتي بر رنج دماي هوا بين 28 درجه تا 30 درجه سانتيگراد است ميباشد و سردترين ماهها درجه حرارت به 1 درجه سانتيگراد ميرسد كه در حدود ماههاي دسامبر و جون است. شهر تهران يك زمستان نسبتاً معتدل و ملايم دارد و تابستانهاي بسیار گرم تهران را احاطه كرده است. سواحل شمالي و شميرانات، در تابستان آب و هواي مناسبي دارند. معدل سالانه بارندگي تقريباً در حدود 400 ميليمتر است كه در فصل زمستان اين معدل به اوج خودش ميرسد.
تاريخچه و فرهنگ تهران
تهران فعلي به صورت يك شهر بزرگ و پرجمعيت در جهان شناخته شده است كه به سوي يك تغيير فاحشي در طول زمان رفته است. تهراني كه در قديم بيشتر از يك روستا نبود، اما حالا يك شهر بزرگ با تراكم جمعيتي در حدود هشت ميليون شهروند است. اين خصيصه باعث شده است كه تهران براي هميشه به عنوان پايتخت ايران شناخته شود و از اين رو مركز سياست، فرهنگي- اقتصادي و هسته مركزي تجارت در كشور است. در مدت 200 سال گذشته اين شهر شاهد ترقي و پيشرفت محققان، نويسندگان، شاعران و هنرمندان مشهوري بوده است. چه آنهايي كه در اين شهر زندگي ميكردهاند و چه آنهايي كه اكنون زندگي ميكنند همگي در حال كمك به توسعه فرهنگ و تمدن تهران هستند و باعث افزايش تراكم تهران ميشوند.
آثار تاريخي استان تهران
تهران- كاخ گلستان
اين مكان در سال 1268 بنا به دستور ناصرالدين شاه ساخته شد. اين مكان شامل وروديهاي فراوان با چند غرفه گوناگون است. مثل آينهها، الماسها، عاج و دندان فيل، و غرفههاي كريستالي كه از نظر خوبي با غرفههاي Salam كه به تختطاووس مشهور هستند رقابت ميكند و يا به The Peiebrts كه ناصرالدين شاه به عنوان غرامت جنگي از هنديها در سال 1739 به خاطر غلبه بر آنها به دست آورده و قرارداده شده است.
اين تخت به عنوان هفتمين ميراث باقيمانده است كه دو قسمت دارد. در پشت آن يك مجموعهاي از اژدهاست. همچنين يك صندلي راحتي كه با شكوه بسيار زيادي آراسته شده است.
تهران- منزل وسوقالدوله
ساختن اين بنا در سال 1253 در سده سيزدهم به اتمام رسيد و شامل چندين اتاق و تالارهاي زيبا كه با ظرافتهايكارهاي گچي آراسته شده است وجود دارد.
بناهاي مذهبي استان تهران
تهران- زيارتگاه امام خميني
مقبره امام خميني، كسي كه بنيانگذار جمهوري اسلامي ايران بود در جنوب استان تهران واقع شده است. در آنجا چهار مناره در اطراف مقبره به طول 91 متر قرار دارد. طول اين منارهها به مناسبت سن امامخميني اندازهگيري شده است. 72 گل لاله تزئين شده در اطراف گنبدها حاكي از 72 نفري است كه در كنار حضرت خودشان امام حسين در كربلا نبرد كردهاند و شهيد شدهاند. اين حرب پنج درب ورودي دارد كه نمادي از حكمت خداشناسي اسلامي مربوط به حضرت محمد (PBUH) و اعضاي بيواسطه خانواده او هستند. در اطراف حرم تعداد زيادي تسهيلات سرويسدهي براي پاسخ به نيازهاي مسافران و ميهمانان تدارك ديده شده است.
تهران- مقبره آقا (سرفرار آقا)
اين ساختمان در سده سيزدهم بنا شد و منزل ابدي سيد عبدالقاسم امامي (امام جمعه تهران) در دوره قاجار است.
جاذبههاي طبيعي استان تهران
تهران- سد لار
اين درياچه در مسافتي در حدود 84 كيلومتري تهران واقع شده است و به علت نزديكي به قله دماوند متحمل آبوهواي خنك و دلپذيري همراه با چشماندازي بسيار زيباست. در اين درياچه يك محدودهاي را براي وزشهاي آبي نظير شنا و اسكي روي آب فراهم كردهاند.
شميرانات- قله توچال
شيب جنوبي كوههاي البرز، توچال ناميده ميشود و به يك مكان اصلي مشهور براي كوهنوردان و ورزشكاران تهران تبديل شده است.
مكانهاي تفريحي محافظتشده ديگري در شرق و غرب نيز نظير كلكچال، شروين، شيرپالا، توچال.
اسپيدكيمر و پلنگ چال بنا شده است. ارتفاع زياد قله كلكچال با اندازه 3.350 متري باعث ارتعاش و انتشار زياد صدا در آن ميشود. همچنين راههايي به سوي جمشيديه، گلابدره، باغ افشار و دره وازبار دارد.
فرهنگ و هنر استان تهران
تهران- موزه ملي ايران
اين موزه ملي كه تحت عنوان موزه باستاني ايران لقب گرفته است زميني را در حدود 2.741 مترمربع احاطه كرده است و اولين موزه علمي ايران است كه آثار باستاني هزاره ششم را تا شروع دوره اسلامي نشان ميدهد. اين بنا در سال 1937- 1935 ساخته شده است. اين موزه شامل دو طبقه تحت عنوان تالارهاي سخنراني و نمايشگاه و كتابخانه و... است.
در طبقه اول موزه آثار تاريخي قديمي و به جامانده از قبل نمايش داده شده است. طبقه دوم شامل آثار به جامانده از دوره اسلامي است. گفته شده بود كه موزه جهت انجام تعميرات اساسي تا 1987 بسته شده بود. در سالي مشابه تحت عنوان موزه ملي ايران اين بنا را افتتاح كردند. بسياري از وسايل با ارزش نمايش داده شده در آن مكان قرآني مربوط به سده سيزدهم ميباشد. مجموعهاي از 61 سكه طلا مربوط به دوره سامانيان و سرزمين آلبويه، همچنين مجموعهاي از سكههاي نقره دوره سامانيان، آلبويه و غزنويان به نمايش گذاشته شده است.